Współpraca w zakresie publikacji informacji dla pacjentów - www.zwrotnikraka.pl
Badanie krwi
Do badania pobiera się krew obwodową. Badanie próbek krwi obejmuje ocenę elementów upostaciowanych krwi (krwinek czerwonych, krwinek białych i płytek) oraz składu osocza. Badanie elementów upostaciowanych posiada szereg odmian.
- Morfologia krwi obwodowej polega na określeniu liczby krwinek białych, krwinek czerwonych, wartości hematokrytu (stosunku objętości krwinek czerwonych do objętości pełnej krwi), stężeniu hemoglobiny; często z morfologią krwi mierzy się wskaźniki oceniające krwinki czerwone, takie jak: średnia objętość krwinki czerwonej (MCV), średnia zawartość hemoglobiny (MCH) i średnie stężenie hemoglobiny (MCHC), wskaźnik zróżnicowania objętości krwinek czerwonych (RDW).
- Rozmaz krwi obwodowej (leukocytogram) polega na określeniu ilości poszczególnych typów krwinek białych: granulocytów obojętnochłonnych pałeczkowatych i podzielonych, granulocytów kwasochłonnych, granulocytów zasadochłonnych, limfocytów i monocytów.
- Liczba płytek krwi jest zwykle określana łącznie z morfologią krwi.
- Badanie cytogenetyczne komórek jądrzastych krwi.
Badanie biochemiczne krwi obejmuje analizę składników osocza. Badanie osocza ma na celu określenie poziomu enzymów, hormonów, białek, elektrolitów i pierwiastków śladowych w organizmie:
- stężenia elektrolitów (chlorku, sodu, potasu wapnia, magnezu, fosforanu i innych),
- stężenia produktów końcowych przemiany materii, zawierających azot: mocznik, kreatynina, kwas moczowy, amoniak,
- stężenia glukozy,
- stężenia lipidów (lipidogram): stężenie cholesterolu całkowitego i w poszczególnych frakcjach lipoproteinowych oraz stężenie tri glicerydów,
- aktywności enzymów taki jak: aminotransferaza alaninowa (AlAT), aminotransferaza asparaginianowa (AspAT), fosfataza zasadowa (Falk), glutamylotransferaza (GGTP)
- stężenia białek (proteinogram): stężenie albumin i globulin (frakcje globulin: alfa, beta i gamma),
- stężenia bilirubiny,
- stężenia markerów (wskaźników) nowotworowych – na przykład: antygen specyficzny gruczołu krokowego (PSA), antygen rakowo-płodowy (CEA), białko płodowe alfa (AFP),
- obecności specyficznych przeciwciał – na przykład: przeciwko różnym antygenom wirusa zapalenia wątroby typu B (przeciwciała anty-HBs i inne), wirusowi AIDS (przeciwciała anty-HIV), streptolizynie O paciorkowca hemolitycznego z grupy A (odczyn ASO) oraz wiele innych;
- stężenia hormonów przysadki mózgowej (na przykład: hormon tyreotropowy - TSH, prolaktyna, hormon folikulotropowy - FSH, hormon luteinizujący - LH) oraz obwodowych gruczołów dokrewnych: tarczycy (czterojodotyronina - T4), przytarczyc (parathormon - PTH), gonad (na przykład estradiol, progesteron, testosteron), nadnerczy (na przykład kortizol);
- stężenia metali takich jak: żelazo, lit, ołów, rtęć, cynk.
Bardzo częstym badaniem krwi jest tzw. odczyn Biernackiego (OB), który jest miarą szybkości opadania krwinek czerwonych w osoczu w czasie jednej godziny.